Landmeten 24 & 25 maart

Na de mislukte landmeting van vorige keer waren we nu beter voorbereid. Jos had in zijn vrije tijd een extra lesje met de theodoliet van een collega gekregen. Omdat we de vorige keer al een aantal meetpunten fixeerden, hadden we nu een vliegende start.
Even recapituleren; het doel was om de berg waar onze grot in ligt op te meten met een theodoliet, zodat we een 3D model van de berg met daarin de grot kunnen presenteren.
Als het goed gaat kun je dan oppervlakte fenomenen zoals dolines relateren aan bekende gangen of zalen onder de grond. Wellicht kun je voorspellingen doen over de richting waarin de grot zich ontwikkeld heeft. En je kunt gewoon zien onder welke huizen en wegen de grot doorloopt.

Een serieus blog is niet de plek voor gezever over het weer enzo, maar het moet gezegd worden dat de omstandigheden perfect waren voor het werk dit weekend. Droog, zonnig en nog geen blad aan de boom om het vrije zicht te beperken. Het bos geurde naar daslook en de eerste bosanemonen lieten zich zien. De vogels kwetterden. Bij het paradijs stel ik me iets anders voor, maar toch was dit ook heel goed.
We begonnen zaterdag om elf uur en zijn bijna non-stop doorgegaan tot het te donker werd om verder te meten. Zondag stonden we om negen uur op de berg en waren we om drie uur klaar met een zeer tevreden gevoel.
De meetresultaten zijn inmiddels uitgelezen uit de theodoliet en dus klaar om verwerkt te worden.
(een voorbeeld onderaan de fotoserie).

Jos stelt de theodoliet op

Rochefort

uitzicht richting Jemelle

meet punt 

ingang trou Souffleur

theodoliet (totalstation)

het prisma moet ook waterpas staan

bosanemonen

opstellen is niet altijd eenvoudig

opstelpunt met uitzicht, denkend aan Ófærufoss 

conduite forcée 

trou au dessus du Nou Maulin

Voorbeeld van de cijferbrij die we geproduceerd hebben: 
 
 


Proj: G:\Lv\Data\Gsi_meet\NM2012.GSI
Vldw: 
Not.: 
Punt: NM002     001000.0000 001000.0000
Punt: NM003     000994.1850 000971.4920
Punt: NM004     000955.6800 000954.2800
Punt: NM005     000932.6480 000978.9420
Punt: NM006     000932.7620 000995.4310
Punt: NM007     000961.8670 001021.7180
Punt: NM008     000922.5600 001018.0770
Punt: NM009     000884.4190 001035.3380
Punt: NM011     000890.2920 001010.6510
Punt: NM012     000885.9560 000995.0590
Punt: NM010     000868.3650 001058.0320
Punt: NM100     000862.9160 000992.0920
Punt: NM025     000889.2280 000947.9380
Punt: NM001     001000.0000 001059.3000
Punt: NM020     000993.5410 001053.8520
Punt: NM021     001060.1150 000971.1540
Punt: NM022     001063.6430 000909.4470
Inst: LEICA TPS  0.000000  0.000000  1.000000
Stpl: NM002                       217.22 24/03/2012
   O:  199 NM001         400.0000   100.5043     59.301 1.850          11:35
   S:  201 NM003         212.8141   095.9832   0217.209 1.850
   H:  199 NM001        00999.999 001059.296   0214.900 1.850          
   H:  201 NM003        00994.182 000971.485   0217.209 1.850
   D:  202     0   2000 00989.841 000974.427   0217.035 1.850
Kenm: basispnt
   D:  204     0   2001 00993.175 000982.552   0216.790 1.850
Kenm: basispnt
   D:    3     0   1    00993.613 000983.037   0216.789 1.850
Kenm: basispnt
   D:    5     0   2    00986.504 000986.507   0216.893 1.850
Kenm: basispnt
   D:    7     0   3    00988.912 000992.216   0216.599 1.850
Kenm: basispnt
   D:    9     0   4    00995.199 000991.658   0216.221 1.850
Kenm: basispnt
   D:   11     0   5    00995.906 000998.163   0215.896 1.850
Kenm: basispnt
   D:   13     0   6    00990.228 001000.029   0215.960 1.850
Kenm: basispnt
   D:   15     0   7    00982.644 000999.787   0216.367 1.850
Kenm: basispnt
   D:   17     0   8    00983.006 001006.734   0216.210 1.850
Kenm: basispnt
   D:   19     0   9    00973.961 001010.605   0215.695 1.850
Kenm: basispnt
   D:   21     0   10   00971.200 001012.160   0215.043 2.050
Kenm: basispnt
   D:   23     0   11   00966.075 001013.749   0214.546 2.050
Kenm: basispnt
   D:   25     0   12   00965.897 001010.973   0215.343 2.050
Kenm: basispnt
   D:   27     0   13   00969.893 001007.818   0215.682 2.050
Kenm: basispnt
   D:   29     0   14   00969.769 001006.432   0215.470 2.050
Kenm: basispnt
   D:   31     0   15   00969.537 001004.688   0215.921 2.050
Kenm: basispnt
   D:   33     0   16   00967.944 001006.649   0215.751 2.050
Kenm: basispnt
   D:   35     0   17   00972.940 001005.839   0216.063 2.050

kalibreren

Na on debakel van vorige keer gaan we het gewoon nog een keer proberen. Op 24 maart gaan we nog een keer met een theodoliet aan de gang. Anders dan onze DistoX hoeft die niet door onszelf gekalibreerd te worden.

Hierboven een foto van die fotogenieke gang die we altijd gebruiken om te kalibreren.
Bij het kalibreren van meettoestellen wordt de afwijking van het meettoestel vastgesteld. Dit kan door te vergelijken met een referentie of met een berekend model. De afwijkingen worden vastgelegd in een zogenaamde correctietabel. Bij digitale verwerking van meetwaarden kunnen de correctiewaarden met de gemeten waarden verrekend worden zodat een nauwkeurig resultaat wordt verkregen. Op basis van de kalibratie kan worden bepaald of het meettoestel nog aan zijn specificaties voldoet.
De term kalibreren is afkomstig uit de wapenindustrie, waar de binnendiameter van de loop van een vuurwapen nog steeds kaliber genoemd wordt. Het kalibreren van geschut bestaat uit het corrigeren van het geschut voor afwijkingen, om met de te gebruiken munitie en onder de gegeven weersomstandigheden het doel te kunnen treffen.
IJking is het relateren van een meetmethode aan een goed bekende standaard.

Landmeten

Onderstaand bericht is uit onze onderlinge correspondentie. 
Het doel zondag 26 februari was het opmeten van de buitenkant van de berg waar de Nou Maulin in ligt. Dan kunnen we met die meetgegevens een mooi 3-D model maken en zien hoe de dolines buiten corresponderen met de grot binnen.


Uit Jos zijn e-mail:
De oppervlakte meting ging niet helemaal goed. Tien jaar niet in de wei lopen [als landmeter] betekent dat je niet de routine meer hebt die je nodig hebt om een Total-station foutloos te bedienen. Maar laat ik bij het begin beginnen.
 

Total-station

De voorgaande week had ik het instrument al op woensdag in huis en donderdag avond probeerde ik te herhalen wat ik uitgelegd had gekregen. Eerst op kantoor, toen zelfs nog een keer op straat in een opstelling. Mijn spiekbriefjes vulde zich met regels als:

CODE 55 22 REC
PROG 3
ALL
INV FNC 5 INVR
STN IMP CONT
BEREKEN MEER BEREKEN OPSLAAN ca.F2
ca. F1 INSTEL
PUNTCODE [ENTER]
~ "S" [ENTER] CONT
FNC >RL ref.loos
>REF met reflector

Met een onrustig gevoel sta ik zondagmorgen op. Ik weet dat ik niet meer de routine van vroeger heb die nodig is voor het bedienen van het instrument. Ik maakte me geen zorgen om het meten zelf, zoiets verleer je niet. We verlaten na het ontbijt de refuge en laten de vele Vlaamse en Nederlandse kennissen achter ons. Tien miniuten later zijn we bij de Nou Maulin. Eerst maar de meetspijkers slaan. De eerste zit al in situ, recht voor de ingang op de dam, met een Franse tekst. We geinen wat met onze eigen blinkende meetspijkers met de tekst "meetspunt" erop. We maken punten richting de trap, waarna we vanaf de bovenkant bij de Souffleur proberen een aansluiting te vinden. De boomstronken van deze winter gekapte bomen, blijken goede punten te zijn die ook makkelijk terug te vinden zijn. We maken ook een punt langs de weg waar Olivier dan met z'n professionele GPS het coördinaat van kan bepalen. Als we bijna klaar zijn, komt Jean Luc aangelopen. Trots laten we zien wat we al gedaan hebben.

meetspijker

We beginnen aan de Souffleurkant. Ik stel het meetapparaat op boven de eerste boomstronk. Een rood laser lichtje laat zien dat ik er goed boven sta. Vooruitgang. We meten eerst de "vaste" punten. De spijker bij het bankje; de spijker op de volgende stronk en dan het hoek van het huis. Een mevrouw komt vriendelijk vragen wat we aan het doen zijn, dit is haar huis. Jean Luc vult Marcel aan en de vriendelijke mevrouw geeft toestemming ook op haar achterland te mogen meten. Mooi, een nog beter plaatje van de omgeving.

vlakbij de Souffleur

Ik worstel wat met de coderingen. Ik weet dat het niet perfect is, maar heb goede hoop dat ik het achteraf wel weer kan fixen. Even aan Marcel uitgelegd hoe we verder gaan en hij loopt keurig langs de punten die uiteindelijk een beeld zullen geven hoe het maaiveld hier loopt. Het display laat getallen zien. Elke keer geruststellende piepjes. Sommige regels hebben alleen ...., maar dat komt natuurlijk omdat het toestel zo snel is en ik niet met DIST of ALL meet maar met quick-codering 03, waardoor de meting direct de juiste code BASIS_P krijgt. Ik heb bewondering voor dit moderne apparaat dat telkens de meting doet ook al is er maar een klein gaatje tussen de takken of bomen. En dit is niet eens het nieuwste apparaat wat we op mijn werk hebben.
Bij de tweede opstelling verdraait het toestel opeens naar de tweede richting. Tja er zitten motortjes in het apparaat en die kun je gebruiken ook. Alleen hoe het nu draait is niet wat ik wil. Ik knoei weer wat, alweer in de overtuiging of hoop dat het achteraf allemaal te fixen is. Marcel vraagt Jean Luc om met zijn toestel foto's te maken en je kunt zien dat Jean Luc dat vaker gedaan heeft, hij zet de spiegelloper en het toestel mooi op een lijn.
Na drie uur meten en vele punten later stel ik op boven meetpunt / boomstronk nummer drie. Ik kijk nog wat beter naar mijn spiekbriefje en wil nu toch wel een normale beginmeting hebben. Ik blader maar weer eens door de menuutjes en zie tot mijn schrik meetmethode: reflectorloos staan. Alle metingen zonder reflector! Daarom konden we zo gemakkelijk door de takken meten, want dat hebben we helemaal niet gedaan; het signaal reflecteerde gewoon óp de takken! Alles voor niets! Met lood in de schoenen loop ik naar Marcel, hij heeft al dat loopwerk gedaan, zich door de takken en kuilen en over stenen geworsteld. En dat zou gewoon nog een keer moeten. Zucht.
 

meetpunt in boomstronk

We doen nog een poging om alleen de spijkers te meten, maar ik kom gewoon nergens in het menu op STN en dan heeft verder meten eigenlijk gewoon geen zin. 
Jean Luc nodigt ons uit op de koffie, wat we graag aannemen. We laten hem onze voorlopige resultaten van de topo zien en maken er zo nog een nuttige middag van.