De nieuwe topo en het Spelerpes artikel over de Nou Maulin

Heel trots zijn we op de publicatie in de Spelerpes. Echter, we zijn nog niet klaar: er komt nog een topo schaal 1:200 een 3D projectie en we gaan al onze data delen op het internet, zodat als wij met speleo-pensioen zijn, anderen met onze meetgegevens verder zullen kunnen gaan.

De laatste loodjes wegen het zwaarst

Momenteel zwoegt Jos om de laatste details van de topo af te werken. We dachten eerst dat het opmeten van de grot veel tijd en moeite kostte, maar het uitwerken van de gegevens tot een presentabele topo blijkt een niet te onderschatten klus.

De grote onthulling komt in het decembernummer van de Spelerpes, maar ik kan hier al een paar dingen melden.

De totaal door ons opgemeten lengte van de grot komt op 2275m en daarmee op de 12e plaats van langste grotten in België. De diepte van de grot is 61,5 meter en dat ligt 8m onder water in het flessensifon. Het diepst gelegen droge punt ligt in het réseau du fond op -59.

De coördinaten van de diverse ingangen zijn met een theodoliet vastgelegd:

Coord. Lambert: 

porche d'entrée                       211314,6 / 94297,8 / 174,2
entrée superieur (Souffleur)  211184,1 / 94260,9 / 215,5
entrée des tonneaux               211299,5 / 94286,7 / 193,2 

Strikt genomen is er nog een vierde ingang, omdat je vanuit de ingangszone van de trou au dessus du Nou Maulin af kunt dalen door de puit saucisse, waardoor je in de porche d'entrée uitkomt.

trou au dessus du Nou Maulin   211288,7 / 94303,5 / 189,9

De laatste toposessie

Afgelopen zaterdag was voor ons echt de allerlaatste toposessie. Vorige keer vonden we in het réseau du fond nog een schacht omhoog die we niet beklommen hadden en waarvan Marc ook niet wist of iemand er ooit geklommen had.  Het was een hoopvolle schacht want het ligt op een strategisch punt en  zou in theorie een ideaal punt voor een groot vervolg zijn. Maar helaas zoals altijd in deze grot vonden we weer sporen van voorgangers en weinig hoop op caverns measurless to man.

Jos houdt een koord en een flitser vast, Erik hangt in de lucht.

Op zondag had Jos zich tot taak gesteld om op de computer aan de topo te werken. We hebben namelijk een belangrijke dubbele deadline. De topo moet af voor zowel de Spelerpes en de AKWA. 

Erik, Lisette en ik zijn we een handje gaan helpen bij de schoonmaak actie van de Gouffre Belvaux.

De rivier heeft hier zoveel boomstammen naar binnen gespoeld dat de ingangsifon meer op de voorraadkamer van een houtzagerij lijkt.

Hieronder een paar snapshots van het werk.

Boulon, Erik, Lisette

Luc & Jack travail dans le sifon

Speleologische dagen en Nachten 21 - 22 september

Het was weer heel gezellig. Echt een niet te missen evenement, gezellig en goed om oude contacten aan te halen. Jos en Ik hadden toegezegd een rondleiding in de Nou Maulin te verzorgen voor geïnteresseerden. Dat viel zwaar tegen met de belangstelling. Beetje jammer omdat Jos samen met Paul een niet alledaags touw parcours had uitgehangen. Afijn met alle andere grotten op het programma was het ook wel te verwachten. Van de nood een deugd gemaakt hebben we mijn kinderen en die van Kirsten en Roland een rondtocht door de grot gegeven. Een volledige rondgang onder door de blokkenstort en dan door de metro weer terug.
Voor Yuna van vier jaar oud een echte uitdaging, vooral omdat ze haar handen niet modderig wilde maken. Gelukkig zit de grot vol met mini glijbaantjes, dus was er ook plezier voor haar. Ik denk dat ze wel een record gezet heeft als jongste ooit die een rondgang heeft gemaakt.

Hamertje tik & de laatste toposessie?

We zijn klaar. Althans, we hebben alle tot nu toe bekende delen van de grot getopografeerd. Maar nu is het nog niet af. De topo moet nog uitgewerkt worden en op een mooie manier gepresenteerd. Er staat wel een beetje druk op de ketel. Op de speleologische dagen en nachten moeten we een presentabele kaart hebben, en voor ons artikel in de Spelerpes moet er ook nog wat werk verzet worden. Bovendien moet de kaart echt af zijn omdat er een nieuw deel van de AKWA gaat verschijnen, waar we een bijdrage aan beloofd hebben.
Het afgelopen weekend hebben we de laatste puntjes op de i gezet, met als ster van de dag, special guest Rudi Bollaert, de kleine gaatjes specialist.

Er staat op de oude topo's van de BSB en die van J.L. De Bock staat een verbindingsgangetje (van vóor de grindsifon naar de salle de Bivouac). We kennen beide einden, maar het tussenliggende parcours niet, omdat wij lompe Hollanders daar te dik voor zijn. Gelukkig past Rudi overal in en onder het motto nooit te smal floepte hij door de vernauwing heen, en kon hij bevestigen dat de oude mannen van vroeger ook klein van stuk geweest zijn. Of misschien waren ze niet allemaal klein, want iemand had bij wijze van eerst hulp bij klemzitten een hamer achtergelaten. Door het gangetje waait meestal een stevige tocht, maar de ingang is heden ten dage aan één kant extreem nauw en aan de andere kant geblokkeerd met kiezels.

topo J.L De Bock (detail)

Rudi heeft de gang voor ons opgemeten, zodat we ook dit detail aan de topo kunnen toevoegen.
Open graven van het gangetje zou niet heel veel werk zijn, maar aangezien de zone in een deel van de grot ligt dat bij de winterse overstromingen een watervoerende laag wordt, zal deze gang ieder keer weer opnieuw verstopt raken.

Rudi met de door hem gevonden hamer

Een andere speciale gast was de vleermuis. Nu had ik wel eens eerder vleermuizen zijn vliegen, maar deze keer kon ik er een op de foto vastleggen.
Het was een mooi exemplaar van de Vale Vleermuis, een Myotis myotis uit de Vespertilionidae familie.
Of voor de buitenlanders onder ons: een Grosses Mausohr of le Grand Murin.

Vale Vleermuis

Behalve deze hoogtepunten hebben we gewoon nog heel wat uurtjes topowerk gedaan dit weekend. En voor de verandering (of misschien is dat nou ervaring) ging alles een beetje vlot. 

Foto's maken ging niet zo best deze keer. Ik heb in nieuwe speeltjes geïnvesteerd, maar die leveren alleen maar meer gewicht, en meer frustratie op.

Nou goed, een paar bijna gelukte foto's dan.

smeerpijp Erik in de drukgang nabij het grindsifon

dit modderfiguur durfde mij een zakkenwasser te noemen, na afloop in de Lomme.

Was dit het dan? Ik denk het niet. We hebben nog wat afsluitend werk te doen, zoals het permanent fixeren van een aantal meetpunten op strategische plaatsen in de grot. Voor onszelf en voor toekomstige generaties. En er wordt ook nog geëxploreerd in de grot, dus wie weet wat er komen gaat.

Résidu de la Culture

Het Réseau du Fond is het verst weg en het is daarom dat het ook het laatste stuk is waar we gaan topograferen.
Dat deden we deels het afgelopen weekend van 16/17 februari. Dat stuk grot had bij ons al een negatieve reputatie opgebouwd omdat we er twee keer eerder begonnen, maar de instrumenten het begaven. Daarom kreeg het kruispunt tussen de Gruyère, grote put en de metro bij ons de bijnaam de Bermudadriehoek. Het is in dat stuk grot ook altijd lekker vies. Is het geen modder dan is het wel plastic of plastic, of plastic, soms iets van blik of stof, maar meestal toch van plastic. Zelfs de stalactieten zijn hier soms van plastic.

culturele stalactieten

Het Résidu de la Culture zou een mooie alternatieve naam zijn voor het Réseau du Fond. Gelukkig is er ook een deel van de gangen schoongespoeld door de jaarlijkse overstromingen. Maar om er te komen moet je toch ook wel af en toe kruipen door iets dat zacht is en stinkt of met een beetje geluk volg je een ingespoelde draad van Ariadne. Om het nog gekker te maken liep er onderweg nog een muis over Lizette's voeten. Geen vleermuis zonder vleugels, maar een echte bosmuis. Hm, interessant. Uiteindelijk wordt de inspanning voor de aanhouder beloond. Boven in de Gruyère II vind je zowel lelijke graffiti als mooie afzettingen. Bewijs dat zelfs nono's erin slagen om zover in de grot door te dringen. Gelukkig zijn ze met hun poten van de mooie dingen afgebleven, dat dan weer wel.
Het is daarboven in die gatenkaas trouwens lekker instabiel van een Ikea-achtige allure.

mooi

heel mooi

ook heel mooi

nog meer mooi

boven in de gatenkaas

Lisette met de niet zo mooie graffiti

dreamteam mudbloods

Ikea-achtig plafond

Uiteindelijk weten we zelfs de Superfond te lokaliseren, dat is het stukje tussen de blokken door dat ontdekt is door SC Cascade (zie hun blog van 15 maart 2011) en dat nog ontbrak op de topo van Marc (SCF 1992).
Cascade heeft het toen in kaart gebracht en nadat we de afmetingen gecontroleerd hebben, laten we dat maar zo. Ze hebben daarmee een eervolle vermelding op onze topo verdiend!

cartes Vandermaelen 1850

De tot nu toe oudste referentie aan de naam van de grot vond ik terug op de 'Cartes Vandermaelen' uit 1850. Ik was erop gekomen door een tip van Marc en Geert over een site over de geschiedenis van Rochefort:

http://www.eix.be/rochefort/plans/grottes/grottes.htm

Maar de site is uitgebreider dan op het eerste gezicht lijkt en er bijvoorbeeld een pagina met links naar allerlei oude kaarten waar Rochefort op staat.

En zo kwam ik op Vandermaelen

Philippe Vandermaelen (1791-1869) est un éminent géographe et cartographe, célèbre pour avoir conçu un Atlas universel qui fait autorité, et pour avoir fondé l'Établissement Géographique de Bruxelles à Molenbeek-Saint-Jean. Philippe Vandermaelen établit de nombreuses cartes de haut niveau scientifique, à des échelles basées sur le système métrique récemment introduit en Belgique. (bron:     https://fr.wikipedia.org/wiki/Philippe_Vandermaelen).

Maar het mooiste is dat zijn kaarten allemaal digitaal te raadplegen zijn en je tot op schaal in kan zoemen op detail.

Carte géoréférencée de Vander Maelen sur l'application WebGis de la Région Wallonne

Onze grot heet hier al Trou du Neuf Moulin. Dus als er nog mensen rondlopen die beweren dat de grot genoemd werd naar ene meneer Molin, dan moet ie maar eens met beter bewijs komen.

passage du roulement à billes

Hier is Jos te zien terwijl hij door het grindsifon kruipt. Normaal is het een statisch sifon, maar na een overstroming van de grot - iets dat jaarlijks plaats vindt - wordt het grind allemaal één kant opgestuwd, waardoor het dikke pret is om erdoorheen te kruipen.

Nadat enkele tientallen keren de sifon gepasseerd wordt stabiliseert het zich weer.

wormvormig aanhangsel

Tot ons groot genoegen heeft de grot weer een crue voor de kiezen gekregen. 31 dec 2012 traden zowel de Lomme als de Lesse buiten hun oevers. Het mooie daarvan is dat de grot versierd wordt met zwerfvuil uit de hele bovenloop van de Lomme. Misschien een goed idee om kraaien te vangen en die met een hoofdlamp uit te rusten.
Maar zonder dollen, een voordeel van iedere crue is dat het grind in de grindsifon allemaal omhooggestuwd wordt. Hierdoor kijk je omhoog tegen een grindhelling aan, tenminste als je vanuit de hoofdingang komt en door het sifon wilt gaan. Dat geeft een heel dynamisch effect: je ligt te spartelen omdat je niks voor je voeten hebt om tegen af te zetten. Het grind kun je echter makkelijk onder je kwijt zodat je je er toch letterlijk doorheen kunt wurmen.

illustratie Jan Gabriëls uit Pierk 9, 1983

Dit weekend hadden we drie dingen voor ogen. De schoorstenen in de Metro afmaken en het dak van de grote put eens van dichtbij bekijken. En als laatste op zoek naar het 'wormvormig aanhangsel' op de kaart van Fontaine (zie blog 6 december 2012).

Erik en Lisette hebben op vrijdag de koorden van de vorige maand verwijderd en en passant de laatste der schoorstenen uitgeklommen. Ook deze cheminée bleek zoals gebruikelijk op dit niveau, extreem modderig en na enkele meters stijgen dicht te lopen.

Eekhoorn Erik bereidt zich voor op het uithangen van een traverse

Op zaterdag was het topodienst voor Jos en Lisette en eekhoorntjesdienst voor Erik en Marcel.
Aan de westkant van de Salle Supérieure gaat een chéminee omhoog die uitkomt in het dak van de Grande Diaclase. Na een korte traverse konden we constateren dat er hier niet veel te winnen valt.

Daarna op zoek naar het Réseau de La Coulée  dat hoewel in '68 ontdekt voor het eerste vemeld werd door J.P. Fontaine in 1970:

Nu we weten waar we moeten zoeken kost het niet veel moeite de gangen te vinden. Het zijn slechts enkele korte nauwe gangetjes, maar met wel een paar mooie witte decoraties.

réseau de La Coulée, zie karabiner midden-rechts voor de verhouding

Diverse clubs hebben hier hun sporen nagelaten; creatief met klei.

happy new caves

We wensen iedereen veel gelukkige nieuwe grotontwikkeling. Onze noeste arbeid van het afgelopen jaar mag dan wel niet veel grot opgeleverd hebben, we hebben wel de nodige topometers gemaakt en veel leuke historische artikelen opgeduikeld. 

Eén zo'n leuke vondst is een foto genomen in een van de schoorstenen van de Metro, in een réseau waar zelden iemand komt. De foto is gepubliceerd in het tijdschrift "Le Patriote" in een artikel over de redding van 1970.

Heel veel is er niet veranderd sinds 1970, behalve een dikke laag modder op de wanden die de klim niet 'evident' maakt.

In een ander tijdschrift een foto in dezelfde diaklaas, maar dan van boven naar beneden kijkend. Het komt uit 'Le Soir Illustrée' van 19 fevrier 1970. Het gaat om de foto linksboven.