Op zoek naar de geschiedenis va de Nou Maulin beland je soms op onverwachte zijpaden.
Van Jaques Petit hoorde ik dat hij een boek had over de Slag om de Ardennen in de tweede wereldoorlog. Hierin is sprake van de bewoners van de streek die de grotten gebruiken als schuilkelder tegen de bombardementen en beschietingen van hun dorpen en steden. Hieronder de tekst van de pagina's 29 en 30 uit het boek, met daaronder mijn vertaling.
Dans les
humides grottes de Jemelles
Rochefort
delivrèe, ce fut le tour de Jemelle. Trois semaines durant, les obus y étaient
tombés en masse endommageant de nombreuses habitations. Jemelle compte deux
mille cinq cent habitants. Deux mille d’entre eux s’enfuirent dans les bois à
la recherche d’un abri contre la pluie de fer et de feu. Où se cacher? Sinon
dans les grottes.
Tout les y appelait, puisque la commune elle-même, redouant
les bombardements, les avait pourvues d’un éclairage électrique. Donc tout le
confort! Qui, mais pas pour longtemps. Les premiers obus coupèrent le courant
et l’on en fut rèduit au pétrole, à l’acétylène et aux chandelles. On eut vite
mangé les provisions qu’on avait emportées. Puis il fallut que, risquant la
mort à tout instant, des volontaires s’efforçassent d’aller quérir quelque ravitaillement, maigre et
parcimonieux, dans les fermes voisines. Quant aux conditions d’hygiène, dans
les grottes, i lest superflu d’en parler. La pénurie d’eau encouragea le
développement des maladies. C’est dans les caves du pensionnat que, tandis que
tombaient les obus er que pleuvaient les balles, furent transportés les
blessés.
Là, les bones Soeurs et le docteur Dubois de On. Leur
prodiguèrent des soins avec un deevouement inlassable. Les Allemends n’ignoraient pas l’existence de
cette colonie de modernes troglodytes; mais, dans tout lâcheté se tait la peur.
Ils vinrent regarder l’entrée avec une craintive meefiance. Ces couloirs
souterrains les terrorisaient. Lâches avec les autres, ils l’étaient avec
eux-mêmes.
Quand on vit sortir, après vingt jours de réclusion, ces
pauvres enfermés des grottes de Jemelle, ils avaient l’air de fantômes
souriaient aux Alliés qui les avaient délivrés et auxquels ils devaient tout au
moins le bonheur de pouvoir encore sourire.
In de vochtige grotten van Jemelles.
Rochefort bevrijd, was het de beurt aan Jemelle.
Gedurende drie weken van onophoudelijke beschietingen werden veel huizen
beschadigd. Jemelle heeft tweeduizend vijfhonderd inwoners. Tweeduizend van hen
vluchtten het bos in op zoek naar een schuilplaats tegen de regen van ijzer en
vuur. Waar zich te verbergen anders dan in de grotten?
Alles dreef
hen die richting op, omdat de gemeente zelf, uit angst voor bombardementen, de
grotten hadden uitgerust met elektrische verlichting. Dus er was alle comfort,
maar niet voor lang. De eerste granaten vernielden de voedingskabel en men
moest terugvallen op olie, acetyleen en kaarslicht.
De etensvoorraden raakten
al snel uitgeput.
Vrijwilligers gingen met gevaar voor eigen leven naar
boerderijen in de buurt om het steeds schaarser wordende voedsel te
zoeken.
Het is onnodig om de onhygiënische toestand in de grotten toe te
lichten.
Watertekort bespoedigde de ontwikkeling van ziekten.
Zieken en
gewonden werden naar de kelder van de school gebracht terwijl het kogels en
granaten regende.
Daar
was Dr Dubois met enkele nonnen die met onvermoeibare toewijding zorg
verleenden.
Het ontging de Duitsers niet dat er zich een kolonie van de
moderne holbewoners gevestigd had, maar als je niets doet laat je je
angst blijken. Ze kwamen naar de ingang te kijken met een bang wantrouwen. Deze
ondergrondse gangen maakten ze doodsbang. Ze stonden zwak tegenover de anderen,
maar ook wat zichzelf betreft.
Na twintig
dagen opgesloten gezeten te hebben, zagen de arme mensen uit Jemelle eruit als
geesten, ze glimlachten tegen de geallieerden, die hen bevrijd hadden, aan wie
ze wel het geluk te danken hadden dat ze weer konden lachen.
In Rochefort vielen tijdens de oorlogshandelingen 33
doden, 112 huizen uitgebrand of verwoest; 732 huizen werden beschadigd. (in
totaal 90 % van het onroerend goed) Dertig Duitse en tien Amerikaanse soldaten
lieten hier het leven.